« آخه زن که نباید مهندسی عمران بخونه! نمی‌تونه پای ساختمون وایسه!» حتما این حرف به گوش‌تان آشناست. بعید نیست که کسی به خود شما این را گفته باشد! در همین لحظه، بسیاری از دختران جوان که در حال انتخاب رشته و یا انتخاب شغل آینده خود هستند، با این مانع مواجه‌اند که کار مورد علاقه‌شان مردانه تلقی می‌شود و اطرافیان آنها را از آن انتخاب شغل رویایی‌شان دلسرد کرده و باز می‌دارند.
به نظر خیلی‌ها یک سری کارها، کارهای مردانه است و زنان یا نباید آن کارها را انجام بدهند و یا اگر هم انجام بدهند، محکوم به شکست هستند. کمپین «هر یک دختر صد تا می‌ارزد» در مصر، با به تصویر کشیدن زنانی که در حوزه‌های کاری به اصطلاح «مردانه» موفق عمل کرده‌اند این تصور رایج اما غلط را به چالش می‌کشد.
رانیا ایمن یکی از بنیان‌گذاران این کمپین است؛ به گفته او، هدف کمپین اثبات این است که کارهای «مردانه» در واقع محدود به مردان نیست و زنان نیز می‌توانند در این کارها به همان اندازه موفق و یا حتی موفق‌تر عمل کنند. طبق گفته رانیا، تحقیقات او و هم‌گروهانش نشان داده است که ۷۰ درصد پوشش رسانه‌ای درباره زنان در رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها مربوط به مسائلی مثل آزار خیابانی و خودکشی و قتل است و مسائل مثبت مثل پیشرفت شغلی و موفقیت تحصیلی زنان بسیار کمتر پوشش داده می‌شود. به همین دلیل، او و تیمش تصمیم می‌گیرند تا با راه‌اندازی کمپین خود، چهره‌ای واقعی‌تر از زنان مصر را به جامعه عرضه کنند.
کمپین روی کار زنان تمرکز می‌کند و زنانی را نشان می‌دهد که در مشاغل سخت و به اصطلاح مردانه به موفقیت رسیده‌اند؛ زنان قصاب، زنان معدن کار، زنانی که در قهوه‌خانه‌ها کار می‌کنند وغیره. این پروژه برای تاثیرگذاری از ابزار داستان‌گویی استفاده می‌کند. برای مثال، این کمپین در یکی از داستان‌های خود، زندگی زنی را روایت می‌کند که پس از مرگ همسرش اداره قهوه‌خانه او را به عهده گرفته است تا بتواند نان‌آور خانواده باشد و سه فرزند خود را تامین کند. و یا در قسمتی دیگر، داستان زنی لوله‌کش را روایت می‌کند که به شغل خود افتخار کرده و از این راه، خانواده خود را تامین می‌کند. این کمپین با اولین زن راننده مینی‌بوس در مصر مصاحبه کرده و قصه موفقیت او را نیز به تصویر می‌کشد. در داستانی دیگر، به موفقیت دختری ناشنوا می‌پردازد که نگذاشته است ناشنوایی‌اش مانع از پیگیری رویاهایش شود. این کمپین از رسانه‌های اجتماعی –به ویژه فیسبوک و توئیتر نیز استفاده کرده و پیام خود را ترویج می‌دهد و از زنان و دختران می‌خواهد تا داستان موفقیت خود را با دیگران در میان بگذارند تا به دیگرهم‌نوعان خود اعتماد به نفس بدهند. به علاوه، این کمپین توانسته است حمایت اشخاص مشهور و مردمی را نیز به خود جلب کرده و موفق‌تر عمل کند.
در این مقاله، مصاحبه تارنمای خبری المانیتور را با رانیا از پایه‌گذاران این کمپین می‌خوانیم:
لطفا راجع به کمپین به ما بگویید.
کمپین «هر یک دختر صد تا می‌ارزد» یک کمپین رسانه‌ای است که برای پشتیبانی معنوی از زنان طراحی شده است تا از طریق ارائه داستان‌هایی که تلاش و موفقیت زنان را درعرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی به تصویر می‌کشد، الهام‌بخش آنان باشد. مخرج مشترک تمامی این عرصه‌ها، داستان‌های واقعی از زندگی زنان است؛ داستان‌هایی که نشان می‌دهد چگونه می‌توان مشکلات شخصی و اجتماعی را به چالش‌هایی که می‌توان بر آنها چیره شد تبدیل کرد و موفق شد.
چرا این کمپین به جای «هر یک دختر صد تا می‌ارزد»، «هر یک دختر صد تا مرد می‌ارزد» نام نگرفت؟
دلیل نام‌گذاری این کمپین نشان دادن این است که علی‌رغم همه مشکلات و موانع اجتماعی، زنانِ بسیاری موفق هستند. موفقیتی که هر یک از زن‌ها به دست می‌آورد، معادل موفقیت آن ۱۰۰ نفری است که تسلیم مشکلات شدند و راه‌های آسان‌تر را برگزیدند. از طرفی، نام «هر یک دختر صد تا مرد می‌ارزد» ضدمرد است. مردان از زنان برتر نیستند و همین‌طور هم زنان از مردان. موفقیت از آن کسانی می‌شود که نمی‌گذارند تصورات غلط اجتماعی آنها را محدود کنند و تسلیم قضاوت مردم نمی‌شوند.
ایده کمپین از کجا آمد؟
راستش، من رسانه‌ها را دیدم و دیدم که چطور مسئله زنان با اخبار و مسائل منفی احاطه شده است. پس از انجام یک تحقیق جامع، به این نتیجه رسیدیم که ۷۰ درصد تیترهای آنلاین که واژه زنان را در خود داشت، به مسائل آزار جنسی، قتل و تجاوز مربوط می‌شدند. این مسائل همه موارد منفی هستند و باعث ایجاد ترس و ناامیدی در زنان می‌شوند. به همین دلیل، به این نتیجه رسیدیم که باید مسائل مثبت را هم برای زنان پررنگ کنیم و به آنها انرژی مثبت بدهیم.
هدف این کمپین دقیقا چیست؟
هدف این کمپین افزایش اعتماد به نفس، انگیزه و امید در بین زنان بود تا در مقابل مشکلات شخصی و اجتماعی تسلیم نشده و با وجود سختی‌ها به تلاش خود ادامه دهند، تا به آنها یادآوری شود که می‌توانند با واقعیت‌ها دست و پنجه نرم کرده و سعی کنند که واقعیت‌ها را به نفع خود تغییر دهند، حتی بدون کمک دیگران.
چرا تمرکز خود را روی زنانی که در مشاغل سخت کار می‌کنند، گذاشتید؟
به این دلیل که زنانی که این نوع از کارها را انجام می‌دهند شاهدی مهم هستند برای اثبات تساوی بین زن و مرد از لحاظ وظایف و تعهدات. توجه جامعه به موفقیت این زن‌ها به زنان کمک می‌کند تا نگذارند تصورات غلط مانع پیشرفت‌شان شود.
مکانیزم‌های کمپین برای برجسته کردن تلاش زنان چیست؟
مکانیزم‌های کمپین براساس بیان داستان‌های موفقیت این زن‌هاست؛ بیان داستان‌های الهام‌بخش و پرانرژی به شکل قسمت‌های کوتاه کوتاه. در ابتدای کمپین، ما ۱۵ قسمت درباره زنان موفق از استان‌های مختلف مصر فیلم‌برداری کرده و آنها را در اینترنت پست کردیم. از بینندگان خواستیم که قصه خود را برای ما بنویسند و توضیح دهند که به نظر آنها دلیل مشکلات و چالش‌هایی که پیش‌رو داشته‌اند چه بوده است. در ضمن، در نامه‌ای خطاب به دختران مصری، از آنها خواستیم که سخت‌کوش باشند و در مقابل مشکلات تسلیم نشوند و نهایت تلاش خود را برای رسیدن به خواسته‌های‌شان انجام دهند.
هنگام اجرا و پیاده‌سازی کمپین با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
برای ما بزرگ‌ترین چالش پیدا کردن زنانی بود که در استان‌ها و شهرستان‌ها مشاغل سخت داشتند؛ چرا که این زن‌ها اصولا سر خود را پایین نگه داشته و کار می‌کنند. اکثرشان در تحصیلات خود موفقیتی نداشته‌اند. مثلا، زنانی هستند که در قصابی‌ها کار می‌کنند و گوشت می‌برند و به مشتری می‌دهند. و یا در یکی از استان‌ها زنی را پیدا کردیم که فاضلاب‌ها را تمیز می‌کرد و به درستی، شرمی هم از این کار نداشت. زنانی را دیدیم که در قهوه‌خانه‌ها کار می‌کنند، با وجودی که این کار در مصر مردانه تلقی می‌شود. خیلی طول کشید تا آنها را راضی کردیم که حاضر بشوند ما از آنها فیلم بگیریم و داستان‌شان را برای بقیه روایت کنیم. بعد از این که به هریک توضیح می‌دادیم که چقدر پیام آنها برای جامعه مهم است و جامعه باید آن را یاد بگیرد، رضایت می‌دادند که با ما همکاری کنند.
آیا کمپین به زنان کمک کرد که کار پیدا کنند؟
بله، بخشی از اهداف و فعالیت‌های کمپین این بود که با برگزاری کارگاه‌های مهارت‌آموزی به زنان مهارت‌هایی آموزش داده شود که به آنها در کاریابی و موفقیت شغلی کمک کند.
تهیه و تدوین مدرسه پرتو