ضریب موفقیت تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاران عمومی با هدف تغییرات اجتماعی، در هر مرحله‌ای که باشد با برداشتن گام‌های هشت گانه زیر افزایش می‌یابد:
۱-تحقیقات
- تحقیقات موضوعی؛ تحقیقاتی که با هدف آموزش سیاست گذاران عمومی نسبت به مشکلات اجتماعی انجام می‌شود. نتایج حاصل از چنین تحقیقاتی، آثار و عواقب سیاست‌های اتخاذ شده را برای سیاست‌گذاران روشن می‌سازد.
- تحقیقات اقناعی؛ تحقیقاتی که با هدف متقاعد کردن سیاست گذاران به وضع قانون جدید یا تغییر قانون موجود انجام می‌شود.
یادآوری یک نکته کلیدی:
نتایج تحقیقات زمانی اثر‌گذار است که نیازها و مشکلات را به وضوح نشان دهد. پرسش اینجا این است: چه زمانی نتایج تحقیقات بیشترین تاثیرگذاری را بر سیاست‌گذاران دارد؟ در پاسخ باید گفت:
- وقتی در خصوص یک مسئله خاص با خلأ قانونی مواجه هستیم؛
- وقتی یک بحران در جامعه به وجود آمده است؛
- وقتی مجلس طرح یا لایحه‌ای در دست بررسی و تصویب دارد؛
- وقتی قانونی برای اجرا ابلاغ شده ولی هنوز تبعات آن روشن نیست؛
- وقتی قانونی در اجرا از هدف اصلی خارج یا مشکل‌زا شده است؛
- وقتی شما طرف مشاوره تخصصی قرار می‌گیرید؛
۲-مشاوره
گاهی در مقام مشاور به همکاری دعوت می‌شویم و گاهی باید در مقام مشاور ایفای مسئولیت کنیم و تجارب و دانش خود را در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهیم. زمانی که به عنوان مشاور، به دلیل اطلاعاتی که در یک حوزه خاص داریم، به همکاری دعوت می‌شویم، مهمترین زمان برای گذاشتن بیشترین تاثیر بر سیاست‌گذاران را در اختیار داریم.
۳-ارزیابی سیاست‌ها
هر قانون و مقرراتی در زمان اجرا نیازمند ارزیابی است تا درستی یا نادرستی آن سنجیده شود، انجام این ارزیابی و ارائه نتایج آن به سیاست‌گذاران راهی است برای تاثیرگذاری بر آنان. ارزیابی حسن اجرای قوانین موجود، می‌تواند بخشی از یک پروژه تحقیقاتی باشد.
۴-ائتلاف‌سازی
ایجاد ائتلاف میان نهادهای جامعه مدنی و یا افراد موثر در جامعه، راهی است برای تاثیرگذاری موثر بر سیاست‌گذاران. قبل از ایجاد ائتلاف باید:
- مهارت ارتباطات و ایجاد رابطه با افراد و گروهها را بیاموزیم؛
- خواست‌ها و تمایلات آنان را بشناسیم؛
- روی خواست مشترک سرمایه‌گذاری کنیم؛
- شکل ائتلاف و راه حفظ و تقویت آن را با هدف کارآمدی درست طراحی کنیم.
۵-توسل به رسانه‌ها
رسانه‌ها مهمترین ابزار تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاران عمومی هستند ولی قبل از توسل به رسانه‌ها باید بدانیم چگونه از طریق رسانه‌ها بر سیاست‌گذاران اثر بگذاریم. روش‌های معمول کار رسانه‌ای برای تاثیرگذاری بر سیاست‌گذاران عمومی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- یادداشت نویسی
- مصاحبه با رسانه‌ها
- ایجاد کمپین رسانه‌ای
- ایجاد رسانه ترویجی یا همکاری با رسانه‌ها برای ترویج یک دیدگاه
- بسیج افکار عمومی
۶-شناسایی مشکل و راه حل
خیلی از مسائل در جامعه نیاز به تغییر و اصلاح دارد و بدون ترویج‌گری نمی‌توان تغییرات اجتماعی را رقم زد، اما قبل از ورود به هر مسئله‌ای:
اول باید نسبت به خود و افرادی که قرار است با آنها کار کنیم شناخت پیدا کنیم تا بدانیم که کدام مساله اجتماعی برای ما اولویت دارد؟ برای حل کدام مسئله اجتماعی راه حل عملی داریم؟ و برای کدام مسئله، منابع لازم را در اختیار داریم؟
دوم باید برنامه عمل داشته باشیم، یعنی با توجه به منابع (اعم از مالی و انسانی)، زمان، انرژی و انگیزه‌ای که داریم برنامه استراتژیک طراحی و گام به گام جلو رویم.
سوم داشتن رویکرد حل مساله، خصوصا در مسایل توسعه ای، کمک می‌کند تا با انرژی مضاعف پیش رویم.
۷-به‌روز بودن نسبت به مساله
نمی‌توانیم بر سیاست‌گذاران اثر بگذاریم، مگر آنکه نسبت به مساله به روز باشیم، یعنی روند اجرای یک قانون یا مقررات را به روز دنبال کنیم؛ نسبت به تغییرات قوانین مطلع باشیم؛ نسبت به روند بررسی یک قانون در مجلس یا شوراها آگاه باشیم؛ ارزیابی‌های خود را نسبت به اجرا یا خلاء یک قانون به روز کنیم و اطلاعات دست اول داشته باشیم.
۸-تماس با سیاست‌گذاران
تماس با سیاست‌گذاران هم به شیوه سنتی و هم به شیوه مدرن امروزی تاثیرگذار است. هم می‌توان تلفن را برداشت و به آنها زنگ زد؛ می‌توان نامه نوشت یا به آنها ایمیل زد و هم می‌توان صفحات آنها را در سوشال مدیا دنبال کرد و با گذاشتن کامنت یا ارسال پیام خصوصی، با آنها تماس گرفت و یا در کلاب هاوس و در اتاق‌هایی که آنها حضور دارند شرکت و اظهار نظر کرد. تماس با سیاست‌گذاران این روزها خیلی ساده‌تر و راه تماس متنوع‌تر شده است، فقط باید بدانیم چه زمانی سراغ آنها برویم.
تهیه و تدوین: مدرسه پرتو