یک تحقیق جدید نشان میدهد که افراد خوشحال و رضایتمند از زندگی نه تنها خودمحور نیستند، بلکه تمایل بیشتری برای مقابله با مشکلات اجتماعی دارند.
کلیشه رایج در مورد افرادی که به دنبال شادی و خوشبختی هستند این است که آنها فقط به خودشان اهمیت میدهند و دیگران برایشان مهم نیستند. آنها نگاهی بیش از اندازه مثبت به جهان دارند و به همین دلیل از دیدن درد و رنج خودداری میکنند. بر اساس این نوع تفکر، اگر میخواهیم افراد را به درست کردن آنچه در اجتماع غلط است تشویق کنیم، میبایست در آنها ترس و عصبانیت ایجاد کنیم؛ اما نتایج یک تحقیق جدید این روایت را رد میکند. با توجه به یافتههای این تحقیق، افرادی که نسبت به همسالانشان شادتر هستند بیشتر احتمال دارد که اقدام به انجام فعالیتهای اجتماعی کنند.
محققان در این پژوهش سه گروه مختلف از مردم را مورد بررسی قرار دادند تا ببینند که آنها چقدر خوشحال هستند و در مرحله بعد میزان اهمیت و حساسیت آنها را به یک موضوع خاص اجتماعی بسنجند. آنها از این افرد خواستند که فعالیتهایی را که در راستای این موضوع خاص انجام دادهاند گزارش داده و برنامههای آینده خود برای آن اقدام اجتماعی توضیح دهند و در برخی موارد، در هنگام تحقیق از این افراد پرسیدهاند که آیا تمایل دارند برای شرکت در یک فعالیت اجتماعی ثبتنام کنند یا خیر.
گروه اول افراد مورد مطالعه متشکل از دانشجویان دانشگاه ویرجینیا بودند. ازاین دانشجویان در مورد تجربهاشان از حضور در تظاهرات خشونت آمیز راست افراطی در تابستان سال ۲۰۱۷، پرسش شد؛ اینکه در طی چهار هفته گذشته از این تظاهرات، احساسات مثبت و منفی را که تجربه کردهاند، گزارش دهند. پژوهشگران از آنها خواسته بودند که قبل از پر کردن پرسشنامه، درباره این که تظاهرات تابستان چه احساساتی را در آنها برانگیخته بود فکر کرده و راجع به آن بنویسند. پس از آن، به هریک از دانشجویان لیستی از ۱۰ اقدام ممکن در پاسخ به راهپیمایی اخیر دادند که به عنوان مثال شامل نوشتن پستهای وبلاگ، شرکت در اعتراضات و راهپیماییها و یا اهدای پول به یک امر خیر میشد. سپس از آنها پرسیدند که آیا قبلاً این اقدام را انجام دادهاند، برنامهریزی کرده بودند که این کار را انجام دهند و یا قصد انجام این کار را نداشتهاند. به علاوه، به دانشجویان این فرصت داده شده بود که در صورت تمایل به گروهی از همسالان خود بپیوندند که به افرادی که با نژادپرستی برخورد داشتهاند کمک کرده و از آنها حمایت میکنند. این پیشنهاد به نوعی اندازهگیری علاقه فعلی آنها به کنشگری اجتماعی است.
محققان پس از تجزیه و تحلیل نتایج این پژوهش دریافتند که دانشجویانی که به طور کلی شادتر بودند نگرانی بیشتری نسبت به این راهپیماییها نشان دادند و بیشتر مایل به شرکت در اقدامات فعلی برای کمک به جامعه محلی آسیبدیده بودند تا افراد کمتر خوشحال! این یافتهای است که برخلاف انتظارات بسیاری از مردم میباشد. مدیر این تحقیقات کوستادین کوشلف میگوید: «یک باور ساده و ناشیانه وجود دارد که شاید ما نباید روی این تمرکز کنیم که مردم را خوشحالتر و یا خوشبختتر و راضیتر از زندگی کنیم، چرا که این باعث میشود آنها انگیزه لازم برای انجام هیچ کاری را نداشته باشند. اما یافتههای ما برعکس این امر را نشان میدهد: ارتباط مستقیمی بین خوشحالتر بودن و مشارکت در فعالیت اجتماعی و کنشگری وجود دارد .»
تیم این تحقیق (کوشلف و همکارانش) برای این که از یافتههای خود اطمینان حاصل کنند، دو آزمایش دیگر انجام دادند که یکی از آنها شامل شرکتکنندگانی گستردهتر و متنوعتر میشد. در این آزمایش، به جای انتخاب یک موضوع خاص برای آنها، محققان از شرکتکنندگان خواستند که خودشان آن مسالهای را که برایشان مهم است شناسایی کنند؛ برای مثال این مساله میتوانست نگرانی آنها درباره محیط زیست باشد و یا درباره فساد دولتی و یا هر مساله دیگری. تیم تحقیقاتی در این آزمایش از پروتکلهایی مشابه در آزمایش قبلی پیروی کرده و دریافتند که مثل یافتههای قبلی، این بار نیز افراد شاد نگرانی بیشتری نشان میدادند. به علاوه، احتمال این که دست به اقدام بزنند در افراد شادتر بیشتر بوده و نیز تعداد بیشتری از آنها برای دریافت خبرنامههای آگاهکننده در مورد مساله خود ثبتنام کردند. به عبارت دیگر، آنها بیشتر از لحاظ اجتماعی درگیر بودند.
این بدان معنا نیست که افراد ناراحت یا ناراضی به مشکلات اجتماعی اهمیتی نمیدادند و یا نمیخواستند اقدامی انجام دهند. در واقع، افرادی که کمتر خوشحال هستند به نسبت افراد خوشحالتر تمایل بیشتری به اقدام در آینده داشتند. اما دانستن این که آیا آنها واقعا به وعده خود در آینده وفا میکنند یا نه بسیار دشوار است. کوشلف میگوید: «شما ممکن است بگویید که میخواهید در آینده کاری انجام دهید، اما (در آِینده) آن قدر تحت تاثیر احساسات منفی قرار بگیرید که در نهایت به انجام آن کار نرسید.»
در آزمایش آخر، آنها دادههای حاصل از نظرسنجی عمومی اجتماعی ایالات متحده در سال ۲۰۱۰ استفاده کرده و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند تا ببینند افرادی که «نه خیلی خوشحال»، «تا حدی خوشحال» و «بسیار خوشحال» هستند از نگرانی خود در مورد محیط زیست، تلاشهایشان برای حفاظت از محیط زیست (از طریق بازیافت، اجتناب از مصرف محصولات مضر برای محیط زیست، کاهش مصرف سوخت و غیره) چگونه گزارش کردهاند و تمایل آنها برای فداکاری کردن در آینده برای منافع محیط زیست (مانند پرداخت مالیات بالاتر و یا پذیرش سطح پایینتر زندگی) چیست.
افراد بسیار خوشحال در این آزمایش نسبت به افراد کمتر خوشحال نگرانی کمتری نسبت به محیط زیست از خود نشان دادند، اما با این حال احتمال این که برای محافظت از محیط زیست اقدامی انجام دهند در میان این افراد بالاتر بوده و تمایل بیشتری برای فداکاری در آینده برای حفظ محیط زیست از خود نشان دادند.
«افرادی که احساس شادی و خوشبختی بیشتری میکنند، احتمالا انرژی و منابع بیشتری برای صرف در راه مسائلی که برایشان مهم است دارند.»
اما این چطور ممکن است؟ چرا اینگونه است؟ کوشلف میگوید او باور دارد که افرادی که احساس شادی و خوشبختی بیشتری میکنند، احتمالا انرژی و منابع بیشتری برای صرف در راه مسائلی که برایشان مهم است دارند. بنابراین وقتی که آنها قصد میکنند کاری انجام دهند، احتمال این که این قصد به عمل تبدیل شود بیشتر است. و البته احتمالا آنها بهتر میتوانند خود را امیدوار نگه دارند ودیدگاه مثبت را در خود تازه کنند: با این باور که که اقدامات آنها واقعا تاثیرگذار خواهد بود و تفاوتی ایجاد خواهد کرد. در حالی که افرادی که کمتر خوشحال هستند احتمالا با خود فکر میکنند که همهی ما غرق در مشکل و بحران هستیم ، پس تلاش کردن کاری بیهوده و عبث است. طبق گفته کوشلف، این یافتهها به معنای این نیست که خوشحالی و احساس رضایت از زندگی باعث کنشگری اجتماعی میشود، اما این باور را که خوشحالی باعث خودخواهی، بیعملی و کوتاهبینی میشود رد میکند. بررسی نتایج این تحقیق نشان میدهد که خوشحالی میتواند تمایل افراد به اقدامات اجتماعی را افزایش میدهد – حتی در مواردی که درآمد و یا میزان نگرانی آنها نیز در نظر گرفته میشود.
کوشلف میگوید: «با توجه به اینکه ما سه مطالعه مختلف انجام دادیم و هر بار یک الگوی یکسان را دیدیم، کاملا مشخص است که احساسات مثبت و خوشحالی مانعی برای اقدامات اجتماعی نیستند.»
همه اینها خبر خوبی برای آن دسته از ما است که میخواهیم شادتر باشیم اما نگران این هستیم که شادی با فعالیتهای سیاسی و اجتماعیمان تداخل کند. شاید مراقبت از سلامت و تندرستی خودمان واقعا به ما کمک کند تا از دنیا بهتر مراقبت کنیم.
تهیه و تدوین: مدرسه پرتو