فساد بر همه عرصه‌های جامعه تأثیر می‌گذارد. پیشگیری از فساد، مسیرپیشرفت به سوی اهداف توسعه پایدار را هموار ساخته و به حفظ سیاره ما کمک می‌کند. پیشگیری از فساد باعث ایجاد اشتغال و افزایش برابری جنسیتی شده درنتیجه دسترسی گسترده‌تر به خدمات ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی و آموزش‌وپرورش را تضمین می‌کند.
در حالی که این یک حق همگانی است تا از تلاش‌های همه جانبه درمقابله با فساد بهره ببریم، سوء رفتار و عملکردهای نادرست، منابع و سرمایه‌های ارزشمندی را که برای خروج از بحران همه‌گیری کرونا به آن نیاز اساسی داریم تحلیل می‌برد.
روز جهانی مقابله با فساد در سال ۲۰۲۱ در صدد برجسته ساختن حقوق و مسوولیت‌های همه – از جمله دولت‌ها، مقامات دولتی، کارمندان دولت، افسران مجری قانون، نمایندگان رسانه‌ها، بخش خصوصی، جامعه مدنی، دانشگاه‌ها، مردم و جوانان – در مقابله با فساد است. با وجود این، مواجهه با این مشکل جهانی فقط مسوولیت مشترک دولت‌ها نبوده بلکه همه افراد – پیر و جوان – نقش جدی برای پیشگیری و مقابله با فساد دارند، تا بتوانند تاب‌آوری و یکپارچگی را در تمام سطوح جامعه ارتقا دهند.
برای دستیابی به این هدف، باید سیاست‌ها، سیستم‌ها و تدابیری در نظر گرفته شود تا مردم بتوانند به راحتی اظهار نظر نموده و به فساد نه بگویند. کنوانسیون سازمان ملل علیه فساد، بر مسوولیت دولت‌ها جهت حمایت و حفاظت موثر از افشاگران فساد، و اطمینان از حفاظت جانی افرادی که بر علیه فساد صحبت می‌کنند در برابر انتقام‌جویی تأکید می‌نماید، این اقدامات به نهادهای مؤثر، پاسخگو و شفاف در جهت ترویج فرهنگ امانتداری، صداقت و انصاف کمک می‌کند.
کمپین ۲۰۲۱
یک کمپین ۶ هفته‌ای که از ابتدای ماه نوامبر آغاز شده و در نظردارد تا نقش ذینفعان و افراد کلیدی را در پیشگیری و مقابله با فساد در راستای شعار «حق شما، نقش شما: به فساد نه بگویید» برجسته کند. این کمپین هر هفته روی یکی از موضوعات کلیدی زیر تمرکز دارد:
۰جوانان و آموزش و پرورش
۰ورزش
۰جنسیت
۰بخش خصوصی
۰ همه‌گیری کرونا
۰همکاری بین‌المللی
اهداف دیگر این کمپین به اشتراک گذاشتن مدل و روش‌های موثر پیشگیری و مقابله با فساد در سراسر جهان از طریق ارتقا سطح همکاری‌های بین المللی در زمینه‌های مختلف است. از جمله همکاری درمقابله با فساد، مقابله با سایر جرم‌ها، استرداد دارایی‌های سرقت شده، توسعه راه‌حل‌های نوآورانه، پیشگیری از فساد با توسعه برنامه‌های آموزشی، افزایش مشارکت جوانان و همکاری بیشتر با نهادهای جامعه مدنی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی است.
کاهش خطرات سوءمدیریت و فساد در زمان همه‌گیری کرونا مستلزم مشارکت نهادهای قدرتمند مقابله با فساد، تشدید نظارت بر خدمت‌رسانی در شرایط بحران، ایجاد سیستم‌های تدارکات شفاف‌تر و افزایش سیستم نظارتی برای مقابله با فساد توسط بخش خصوصی است. علاوه بر این، کشورها باید از افشاگران و روزنامه‌نگارانی که موارد فساد را در زمان همه‌گیری کرونا افشا می‌کنند، حمایت ومحافظت نموده و چارچوب‌های ملی مقابله با فساد را با کنوانسیون سازمان ملل علیه فساد منطبق نمایند.
تاریخچه:
فساد یک پدیده پیچیده اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است که همه کشورها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. فساد، نهادهای دموکراتیک را تضعیف نموده، توسعه اقتصادی را کند و باعث بی‌ثباتی دولتی می‌شود. علاوه بر آن، با تحریف فرآیندهای انتخاباتی، انحراف در حاکمیت قانون و ایجاد سیستم بوروکراتیکی که تنها دلیل وجود آن درخواست رشوه است، به بنیان نهادهای دموکراتیک و مردم‌محور حمله می‌کند. به توسعه اقتصادی آسیب جدی می‌زند و باعث دلسردی و رکود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی می‌شود. فساد همچنین توسعه کسب و کارهای کوچک در داخل کشور را با چالش مواجه می‌کند و حتی گاهی آن را غیرممکن می‌کند.در ۳۱ اکتبر سال ۲۰۰۳، مجمع عمومی، کنوانسیون سازمان ملل علیه فساد را تصویب کرد و از دبیرکل سازمان ملل درخواست کرد تا دفتر مقابله با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل را به عنوان دبیرخانه کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون تعیین نماید. (قطعنامه ۵۸/۴)
مجمع همچنین ۹ دسامبر را به عنوان روز جهانی مبارزه با فساد تعیین کرده است تا آگاهی در مورد فساد و نقش کنوانسیون در مبارزه و پیشگیری از فساد افزایش یابد. این کنوانسیون در دسامبر ۲۰۰۵ لازم‌الاجرا شد تا دولت‌ها، بخش خصوصی، سازمان‌های غیردولتی، رسانه‌ها و شهروندان در سراسر جهان برای مبارزه با این پدیده مخرب با هم متحد شوند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل در خط مقدم این تلاش ها قرار دارند.
تهیه و تدوین: مدرسه پرتو