در تقویم سازمان ملل متحد روز دوم اکتبر هر سال که مصادف با تولد مهاتما گاندی است به عنوان روز بین‌المللی بدون خشونت نام‌گذاری شده است. با گرامی‌داشت این روز جامعه بین‌المللی تلاش دارد تا با آموزش، آگاه سازی و جلب توجه افکار عمومی به شیوه‌های مسالمت‌آمیز حل اختلاف (چه در سطح فردی یا گروهی) به تدریج همه افراد را به ترویج فرهنگ صلح، بردباری، نفی خشونت و درک متقابل دعوت کند. اما به قول جودیت باتلر، فیلسوف و نظریه‌پرداز اجتماعی این تمرین مدارا و تقویت رفتار نافی خشونت به معنای خنثی بودن نیست بلکه تمرین باور و عمل به یک ارزش اخلاقی است که طی آن بر روحیه آرام ماندن در شرایط بحرانی صحه می‌گذاریم اما به شیوه‌های مختلف اعمال قدرت به خصوص بر فرودستان هم حساسیت نشان می‌دهیم. نفی خشونت در واقع یک موضع اخلاقی است که بایستی ما را به مرحله بالاتری از تلاش برای برقراری عدالت اجتماعی برساند.
معمولا در میان انواع خشونت، توسل به زور فیزیکی یا استفاده از سلاح‌های سرد و گرم برای اعمال فشار بر یک فرد، گروه یا جمعیت کشور بیش از همه مورد توجه قرار می‌گیرد که هدف آن آسیب رساندن به تمامیت جسمانی افراد انسانی است. جنگ، تجاوز، شکنجه، زندان، نقض آزادی‌های فردی و یا اعمال فشار فیزیکی و روانی بر یک فرد یا گروه همه از جمله مصادیق متعدد آن است.
در میان دسته‌بندی‌های خشونت اما خشونت اقتصادی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد در حالی که تاثیر بسیار عمیقی بر رشد و استقلال فردی به‌خصوص در زنان، کودکان و گروه‌های به حاشیه رانده شده دارد. خشونت اقتصادی شامل واداشتن افراد به کار اجباری، کار بدون دستمزد یا با دستمزد بسیار کم و همچنین محدود کردن دسترسی فرد به منابع مالی و اقتصادی است. در سطح کلان استفاده و اعمال زور بر کارگران مهاجر و بدون مدرک شناسایی را در بر می‌گیرد که نمونه‌های آن مانند اجبار به کار با ساعات طولانی یا بدون مرخصی، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی یا برخورداری از بیمه بیکاری است. بعضی اوقات اما سوءاستفاده از هر نوع ابزار فرهنگی و قانونی برای کنترل اقتصادی و مالی زنان در چارچوب خانواده و یا در ساختار کلی یک جامعه را شامل می‌شود. اعمال زور برای ممنوعیت آموزش و اشتغال، محدود کردن حق زنان بر ارث، مالکیت زمین، بازکردن حساب بانکی مستقل و یا عدم برخورداری مساوی با مردان از وام و اعتبار مالی از مصادیق متعدد خشونت اقتصادی بر زنان است. قوانین و مقررات، عرف‌ها و هنجارهای فرهنگی همه می‌توانند مشوق‌های اعمال این نوع خشونت بر زنان باشند.
خشونت اقتصادی اگرچه اغلب اوقات علایم مشهود فیزیکی و جسمی ندارد، اما به شدت در تعمیق فقر مالی و به تدریج بهداشت روانی تاثیر دارد و می تواند تهدید کننده سلامت روحی، اعتماد و عزت نفس افراد باشد به نوعی که آنها را در یک چرخه آسیب پذیری در مقابل سایر خشونت‌ها قرار می‌دهد.
روز دوم اکتبر، روز جهانی بدون خشونت، فرصتی است تا یادآوری کنیم که در سراسر دنیا زنان بسیاری از دسترسی به اشتغال و منابع مالی باز می‌مانند یا ممکن است با دستمزدهای ناچیز مجبور به کار در ساعات طولانی آن هم در شرایط ناامن شوند. زنانی که وظایف کار خانگی و نگهداری از فرزندان نیز بر دوش آنها است و کمترین بهره‌مندی از مزایای کار به‌ویژه تسهیلات مراقبت از کودکان را دارند. یادمان باشد، خشونت اقتصادی زمینه ساز پذیرش هر خشونت دیگر و یا ماندن در هر رابطه سوء استفاده آمیز دیگری می‌شود.
بنابراین دادن استقلال مالی و اقتصادی به زنان و حق برخورداری از کار شایسته در شرایط عادلانه و بدون تبعیض‌های مبتنی بر جنسیت، قومیت، سن، نژاد، مذهب و یا وضعیت قانونی و به رسمیت شناختن حق دسترسی به منابع مالی و فرصت‌های اقتصادی هم از مصادیق مهم برای تمرین نفی خشونت‌اند.
تهیه و تدوین: مدرسه پرتو