کاشتن درختان در مناطق شهری برای به وجود آوردن آنچه نفس شهر می‌نامیم، اهمیت زیادی دارد. معمولاْ در شهرهای بزرگ بودجه‌هایی برای این مهم اختصاص پیدا می‌کند. پروژه‌های مطالعاتی هم مشخص می‌کنند که باید چه تعداد درخت در هر سال کاشته شود و چه میزان بودجه باید صرف کاشت درختان شود ولی گاهی شهرداری و سازمان‌های مسئول پول کافی برای این اقدام را ندارند.
آنچه که در این مطالعه موردی می‌خوانید اقدامات و تجربه یک گروه دوستار درختان در شهر سانفرانسیسکوی کالیفرنیا است که چطور بر مشکلاتی که در راه کاشتن درختان در این شهر بود، فائق آمدند و توانستند اقدامی موثر در این زمینه پایه‌ریزی کنند. گروهی از اعضا این بنیاد که از سال ۱۹۸۱ در زمینه محیط زیست فعال است و خود را «دوستان جنگل‌های شهری» (Friends of the Urban Forest (FUF می‌نامند در سال ۲۰۰۵ دریافتند که منابعی که برای تامین بودجه کاشت درختان در نظر گرفته‌شده، کافی نیست. آن‌ها کمپینی با هدف جذب کمک‌های محلی و مردمی طراحی کردند تا این کسری بودجه را جبران کنند.
کسب اعتماد ذی‌نفعان اولیه
مرحله اول این کمپین، شناسایی ذی‌نفعان بود؛ مهم‌ترین ذی‌نفع این ماجرا شهردار و مقامات شهرداری بودند که بر بخش مهمی از این منابع مالی نظارت داستند. دوستان جنگل‌های شهری، متوجه شدند که تصوری غلط از موسسه‌شان و بودجه‌هایی که این موسسه دریافت می‌کند، در بین مقامات شهرداری وجود دارد. این سوءتفاهم‌ها می‌توانست مانع بزرگی در راه هراقدامی که دوستان جنگل‌های شهری می‌خواستند در پیش گیرند، باشد.
بر این اساس، اولین قدم آن‌ها اختصاص زمان قابل توجهی برای شهردار و منتخبان شهر در راستای آموزش و آگاه کردن آن‌ها از اقدامات بنیاد بود. گروه دوستان جنگل‌های شهری، برای رفع این سوءتفاهم‌ها و برقراری ارتباطی سازنده و موثر با این مقامات محلی، گزارش‌هایی دقیق و شفاف در خصوص تاریخچه اقداماتشان، منابع بودجه‌ای که دریافت کرده‌اند و فعالیت‌هایشان برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی و هزینه‌ها، آماده کردند و از طریق ایمیل و فکس برای این مقامات فرستادند. در ادامه، این ایمیل‌ها و فکس‌ها را با تماس‌های تلفنی و ملاقات‌های حضوری تکمیل کردند تا این که تنوانستند تاثیر مثبتی بر دیدگاه این مقامات بگذارند و نگاه شکاک آن‌ها را نسبت به خود تغییر دهند.
گروه همچنین درهمین زمینه، جلسات آموزشی را با صاحبان رسانه‌ها و گزارشگرانی که دچار همین سوءتفاهم‌ها بودند، برگزار کرد و توانست نگاه آن‌ها راهم نسبت به خود تغییر دهد.
کمپین جمع‌آوری کمک‌های مردمی
دوستان جنگل‌های شهری، پس ازایجاد زمینه مناسب و برقراری ارتباطات مثبت با مقامات محلی، گام بعدی خود را برای وارد کردن مردم به کارزار شروع کردند. این گروه لیستی از چهار هزار آدرس ایمیل ساکنان سانفرانسیسکو را در طی سالیان متمادی جمع کرده بود که شامل اعضا گروه دوستان جنگل‌های شهری، داوطلبان مشارکت‌کننده در برنامه‌های کاشت درخت و یا سایر برنامه‌های محیط زیستی بود. بنیاد هر ماه خبرنامه‌ای شامل گزارش‌ها و اطلاعات جدید برای این لیست ارسال کرد تا ارتباط خود را با این افراد که در جامعه خود فعال هستند، حفظ کند و به آن‌ها آموزش‌های لازم را برای حفظ محیط زیست ارائه دهد.
این کارزار در ادامه تلاش‌های خود، دیدارهایی با سیاستمداران و تصمیم‌گیران شهری، ایالتی و دولتی را نیز در برنامه خود قرار داد تا از کمک و نفوذ آن‌ها نیز استفاده کند.
با تلاش خستگی‌ناپذیر گروه، آن‌ها توانستند بیش از ۱۶۲ هزار دلار برای کاشت و نگهداری درختان در سانفرانسیسکو جمع‌آوری کنند تا بودجه لازم برای این برنامه در سال ۲۰۰۶ ترمیم شود. همچنین ۱۵۰۰ اصله نهال هم توسط شهروندان داوطلب به این کمپین اهدا شد و یا در مکان‌های مربوطه کاشته شد.
درس‌هایی که ما آموختیم
دوستان جنگل‌های شهری در تارنمای خود درس‌هایی را که از کارزار خود آموخته‌اند، این‌طور فهرست کرده‌اند:
- برقراری و ادامه رابطه خوب و مناسب با مقامات محلی و منتخبین شهری وهمچنین کارمندان آن‌ها. به آن‌ها کمک کنید تا تاریخچه اقدامات شما را بدانند و این‌که اقدامات شما چه نتایجی در راستای اهداف آن‌ها به بارخواهد آورد. به آن‌ها صادقانه توضیح دهید که چگونه می‌توانید با مشارکت خود، از مشکلات آن‌ها بکاهید. گزارش‌ها و پوسترها، شامل اطلاعات و دادهایی را که لازم است به مقامات، سیاستمداران، تصمیم‌گیرندگان، کارمندان، ساکنان محل، شهروندان، سازمان‌های مربوطه و… ارائه دهید را در شکلی مناسب از قبل آماده کنید، تا بتوانید در وقت مناسب آن‌ها را به مخاطبین خود ارائه دهید. برای اطلاع‌رسانی به مخاطبان خود، راه‌های گوناگون را در نظر بگیرید: ایمیل، کارت پستال، تماس تلفنی، نشریات محلی و ملاقات‌های رودررو. تنها بر یک روش تکیه نکنید.
- بر ایجاد روابط شفاف و سازنده انسانی با همکاران و روسا، سرمایه‌گذاری کنید. این روابط، کسانی را در دسترس شما قرار می‌دهند که می‌توانند شما را در رسیدن به اهدافتان یاری کنند.
- با همه رسانه‌ها در چارچوب قانون دوست باشید. خبرنگاران و گزارشگران آن‌ها را نسبت به فعالیت‌ها و اقدامات خود آگاه کنید.
- به ارتباط با انجمن‌های محلی و شهری توجه ویژه داشته باشید و آن را به مرور زمان تقویت کنید.
- درنظر داشته باشید که در خیلی از موارد «پیام‌رسان» به اندازه پیام مهم است. به این که قرار است کدام پیام به کدام مخاطب و به وسیله چه کسی ارسال شود، توجه کنید.
- هنگامی که با حامیان خود مشغول کار ترویج‌گری هستید، در نظر داشته باشید که تنها نمی‌توانید بر اشتیاق آن‌ها تکیه کنید. لازم است که کار ترویج‌گری را برای آن‌ها تسهیل کنید. در این که از آن‌ها می‌خواهید چه کارهایی انجام دهند، ملاحظات را در نظر داشته باشید.
- در زمان‌های مختلف، بازخوردهای لازم را با حامیانتان در میان بگذارید. اجازه دهید بدانند که قدردان کارهای خوب آن‌ها هستید. آخرین نتایج اقداماتتان را با آن‌ها در میان بگذارید.
- در هنگام ارتباط با حامیانتان، حس ضرورت را در آن‌ها برانگیزید و نه حس ترس و بیم را.
- درباره دریافت کمک‌های بزرگ، با بصیرت برخورد کنید. دریافت کمک‌های بزرگ نباید اولویت اول شما باشد. اگر از استراتژی‌های که طراحی کرده‌اید به صورت مفرط استفاده کنید احتمال دارد حامیان، متحدان و تصمیم‌سازانی را که برای تاثیرگذاری نیاز دارید، از دست بدهید.
- بین ترویج‌گری واکنشی و فعال، تفاوت قایل شوید. در ترویج‌گری واکنشی شما به بحران‌ها واکنش نشان می‌دهید ولی در دومی به دنبال ایجاد محیطی هستید که بحران امکان بروز ندارد. هر دو سبک باارزش هستند و لازم است که هر دو را آموزش دیده و تمرین کنید. در نظر داشته باشید که استراتژی‌های استفاده شده در هر دو سبک متفاوت خواهد بود.
تهیه و تدوین: مدرسه پرتو