خشونت کلامی از درون می‌کُشد!

علیرغم اینکه خشونت کلامی یکی از شایع‌ترین انواع خشونت است، بسیاری هنوز بر این باورند که این نوع خشونت صدمه چندانی به افراد وارد نمی‌کند. یکی از عواملی که به این باور دامن می‌زند این است که خشونت کلامی برخلاف خشونت فیزیکی، آثار قابل مشاهده‌ای بر جای نمی‌گذارد.

افرادی که مورد خشونت فیزیکی واقع ‌می‌شوند، برای اثبات آنچه بر آنها رفته است می‌توانند با بازگو کردن سیر حوادث و اشاره به آثار خشونت مانند کبودی، جای زخم، شکستگی، سوختگی و … حرفشان را اثبات نمایند. اما خشونت کلامی با آنکه می‌تواند از نظر احساسی و روانی، قربانی را کاملا ناتون کند، آثار بیرونی ملموسی به جا نمی‌گذارد. به همین دلیل هم نشان دادن تاثیر مخرب آن معمولا دشوار است.

هیچ کس به دلیل اینکه مورد تمسخر واقع شده و یا دشنام و توهین شنیده است به اورژانس بیمارستان مراجعه نمی‌کند. همین مسائل، گزارش خشونت کلامی به پلیس و سایر مراجع ذی‌صلاح را دشوارتر می‌کند. این قربانیان اثری از جای زخم بر بدنشان و یا هرگونه مدرک ملموس دیگری از خشونت ندارند که با استناد به آن بتوانند راهی برای جلوگیری از وقوع دوباره‌اش پیدا کنند. همه اینها علیرغم نتایج تحقیقات در زمینه تاثیرات مخرب و عمیق خشونت کلامی است. تحقیقات نشان می‌دهند که آزار و اذیت روانی باعث اضطراب، حملات عصبی و افکار خودکشی می‌شود. به علاوه، استرس ناشی از تحمل طولانی مدت آزار روانی باعث ابتلا به بیماری‌هایی چون آسم و فشار خون بالا می‌شود.

خشونت کلامی حد و مرز جغرافیایی نمی‌شناسد

در کشور ایرلند هم مانند سایر نقاط جهان، خشونت کلامی یکی از انواع بارز خشونت علیه زنان به حساب می‌آید. به همین دلیل سوناز (Sonas Housing and Meath Women’s Refuge) ـ یک مرکز کمک به زنان قربانی خشونت ـ در سال ۲۰۱۳، کارزاری را برای آگاهی‌سازی در مورد عواقب خشونت کلامی برگزار کرد. نام این کارزار این است: «او مرا آرام آرام با حرف‌هایش می‌کُشد». این کارزار در روز ۲۵ بهمن ماه که مصادف است با روز ولنتاین (Valentine’s Day) آغاز شد.

این کارزار موارد زیر را به عنوان نمونه‌‌های خشونت کلامی معرفی می‌کند:
هتاکی، تحقیر، توهین، ناسزا، تمسخر، تهدید، ارعاب.

هدف این کارزار آگاهی‌سازی در مورد تاثیراتی است که خشونت کلامی بر جسم و روان قربانی می‌گذارد و تشویق قربانیان این نوع خشونت به مراجعه به مراکزی چون سوناز برای دریافت کمک می‌باشد.

یکی از دست‌اندرکاران پروژه «او مرا آرام آرام با حرف‌هایش می‌کُشد» توضیح می‌دهد که در بسیاری موارد قربانیان خشونت کلامی علاوه بر ابتلا به مشکلات سلامت روان، دچار مشکلات جسمی هم می‌شوند، اما غالبا نمی‌توانند این مشکلات را به درستی توصیف کنند؛ چراکه برای اغلب آنها توصیف این مشکلات دشوار است.

در دوره اجرای این پروژه، این سازمان پوسترهای مربوط به این کارزار را در مراکز عمومی و شبکه‌های اجتماعی پخش کرد، تا با ایجاد یک گفتگوی عمومی هم در مورد عواقب خشونت کلامی آگاهی‌سازی کند و هم مخاطب را با گونه‌های متفاوت خشونت کلامی آشنا سازد. مدیر خانه امن سوناز می‌گوید «بسیاری از قربانیان خشونت کلامی، با باور توهین‌ها و تمسخرها و … خود را مقصر و مستحق خشونت می‌دانند. شناسایی روش‌ها و الگوهای خشونت کلامی به عنوان یک نوع و بخشی از خشونت به قربانی کمک می‌کند تا ساختار کلی خشونت را شناسایی کند، دچار سردرگمی نشود و خود را نیز مقصر قلمداد نکند.»

به گفته دست‌اندرکاران این کارزار، افراد بسیاری به آنها گفته‌اند که تا پیش از مواجه شدن با پوسترهای این کارزار، به خشونت کلامی به عنوان یک خشونت که می‌تواند به این شیوه و تا این حد تاثیرات مخرب و جدی بر قربانی بگذارد، فکر نکرده بودند. مدیران این پروژه امیدوارند تا بتوانند با آموزش روش‌های خشونت کلامی و تکرار این نکته که معمولا هدف اصلی خشونت ـ ‌کلامی و یا جسمی ـ تحت کنترل کامل درآوردن فرد می‌باشد،شناسایی و گزارش آن را تسهیل نمایند. 

تهیه و تدوین: مدرسه ترویج و حمایت‌گری پرتو